Sot biokarburantet përdoren për aktivitete të caktuara ekonomike. Më të përdorurat janë etanol dhe bionaftë. Kuptohet se gazi i dioksidit të karbonit të emetuar nga biokarburantet balancohet plotësisht nga thithja e CO2 që ndodh me fotosintezën e bimëve.
Por duket se nuk është plotësisht kështu. Sipas një studimi nga Instituti i Energjisë i Universitetit të Miçiganit të udhëhequr nga John DeCicco, sasia e nxehtësisë e mbajtur nga CO2 e emetuar nga djegia e biokarburanteve nuk është në ekuilibër me sasinë e CO2 që bimët thithin gjatë procesit të fotosintezës gjatë rritjes së të korrave.
Studimi u krye në bazë të të dhënave nga Departamenti i Bujqësisë i Shteteve të Bashkuara. U analizuan periudhat në të cilat prodhimi i biokarburanteve u intensifikua dhe thithja e emetimeve të dioksidit të karbonit nga kulturat vetëm kompensoi 37% e totalit të emetimeve të CO2 të emetuara duke djegur biokarburantet.
Gjetjet nga studimet e Miçiganit argumentojnë qartë se Përdorimi i biokarburanteve vazhdon të rrisë sasinë e CO2 të emetuar në atmosferë dhe nuk zvogëlohet siç mendohet. Megjithëse burimi i emetimit të CO2 vjen nga një biokarburant si etanoli ose bionaftë, emetimet neto në atmosferë janë më të mëdha se ato të absorbuara nga bimët në të korrat, gjë që nënkupton se ato vazhdojnë të kontribuojnë në efektin e ngrohjes globale.
Çfarë janë biokarburantet?
Biokarburantet janë lëndë djegëse që përftohen nga biomasa, domethënë lënda organike. Ka disa gjenerata të biokarburanteve, por më të njohurit dhe më të përdorurit aktualisht janë etanoli dhe bionaftë, të cilat kanë fituar rëndësi në sektorë të tillë si transporti.
Etanoli prodhohet nga fermentimi i kulturave të tilla si misri dhe kallam sheqeri, ndërsa bionaftë merret nga vajrat bimore, si palma, soja ose vaji i ricikluar i gatimit. Karakteristika e tij kryesore është se, teorikisht, duhet të ketë një ndikim më të ulët në emetimet e CO2, pasi në ciklin jetësor të biokarburanteve, bimët thithin CO2 gjatë rritjes së tyre, duke prodhuar një ekuilibër teorikisht neutral përsa i përket emetimeve.
Cilat janë shqetësimet për ndikimin e saj aktual?
Megjithatë, disa studime të fundit e kanë kundërshtuar këtë supozim. Sipas punës së John DeCicco, përfitimet mjedisore të biokarburanteve zvogëlohen ndjeshëm kur merren parasysh emetimet që rrjedhin nga prodhimi i tyre dhe përdorimi përfundimtar.
“Ky është studimi i parë që shqyrton me kujdes karbonin e emetuar në tokën ku rriten biokarburantet, në vend që të bëjë supozime për të. “Kur shikojmë se çfarë po ndodh realisht në tokë, shohim se nuk ka karbon të mjaftueshëm që hiqet nga atmosfera për të kompensuar atë që del nga tubacioni i gazit”, tha DeCicco.
Në vend që të jetë plotësisht neutral ndaj karbonit, është treguar se më shumë gazra serë emetohen gjatë djegies së biokarburanteve sesa bimët mund të kapin gjatë rritjes së tyre. Për më tepër, faktorë të tjerë si shpyllëzimi, përdorimi i plehrave dhe energjia për përpunimin e biokarburanteve luajnë një rol të rëndësishëm në ndikimin e përgjithshëm mjedisor.
Prodhimi dhe gjenerimi i biokarburanteve
Ka shumë lloje të biokarburanteve që grupohen në disa kategori. Të biokarburantet e gjeneratës së parë janë ato që përftohen nga kulturat e ngrënshme, si misri ose kallam sheqeri, ndërsa biokarburantet e gjeneratës së dytë Ata përdorin lëndë të para jo të ngrënshme, siç janë mbetjet agroindustriale ose biomasa joushqimore.
- Biokarburantet e gjeneratës së parë, të tilla si bioalkoolet (etanol dhe metanol) dhe bionaftë, kanë qenë zëvendësuesit kryesorë të lëndëve djegëse fosile.
- Megjithatë, përdorimi i tij ka krijuar polemika mbi qëndrueshmërinë e tij, pjesërisht për shkak të rritjes së çmimit të produkteve bujqësore dhe shpyllëzimit të shkaktuar nga kulturat si palma për të prodhuar bionaftë.
Në shkallë globale, bionaftë dhe biokarburantet e tjera kanë gjithashtu ndikime negative në shpyllëzimin. Një raport i Transporti dhe Mjedisi ka zbuluar se biokarburantet që rrjedhin nga vaji i palmës dhe soja mund të jenë deri në 80% më ndotëse se dizelin tradicional kur merren parasysh emetimet e shkaktuara nga shpyllëzimi.
Problemi i shpyllëzimit dhe ndryshimi i përdorimit të tokës
Një nga problemet e mëdha me biokarburantet është se për prodhimin e tyre nevojitet një sasi e madhe e tokës bujqësore. Kjo ka çuar në një fenomen të njohur si ndryshimi indirekt i përdorimit të tokës, i cili konsiston në zgjerimin e tokës bujqësore në zona që më parë ishin pyje apo xhungla. Ky konvertim ka një kosto të lartë mjedisore, pasi çlirohen sasi të mëdha CO2 të depozituara në bimësinë dhe tokat e pastruara.
Në Brazil, për shembull, është dokumentuar shpyllëzimi i miliona hektarëve të pyjeve tropikale të Amazonës për t'u krijuar vend kulturave të sojës për prodhimin e biokarburanteve. Këto lloj praktikash jo vetëm që ndikojnë në balancën e CO2, por rrezikojnë edhe biodiversitetin dhe ekosistemet lokale.
Prodhimi intensiv i biokarburanteve nga kultura të tilla si palma ka gjeneruar shpyllëzim masiv në vende të tilla si Indonezia. Sipas Ecologistas en Acción, kërkesa në rritje për biokarburantet mund të shkaktojë shpyllëzimin e deri në 7 milionë hektarë pyje, duke çliruar 11 miliardë ton CO500 në atmosferë.
Alternativa të tjera ndaj biokarburanteve tradicionale
Pavarësisht sfidave, risitë e reja kërkojnë të optimizojnë përdorimin e biokarburanteve të qëndrueshme nga brezi i dytë apo edhe të gjenerata e tretë, të cilat përdorin mbetje industriale ose alga, duke minimizuar kështu ndikimin mjedisor.
Shembujt përfshijnë vaj vegjetal i trajtuar me ujë (HVO), e cila mund të merret nga mbeturinat e vajrave të gatimit dhe yndyrave shtazore, një opsion më miqësor ndaj mjedisit. Në fakt, në disa vende evropiane, kompanitë e mëdha të energjisë kanë filluar të prodhojnë HVO, duke ofruar një alternativë më pak ndotëse ndaj bionaftës tradicionale.
Nga ana tjetër, ka një hulumtim të ri që eksploron përdorimin e bakteret si Streptomyces për të krijuar biokarburantet më efikase dhe më pak ndotëse nëpërmjet përdorimit të molekulave të tilla si «Jawsamicina«. Kjo risi mund të revolucionarizojë mënyrën e prodhimit të biokarburanteve në të ardhmen.
Së fundi, lëndët djegëse sintetike si p.sh e-karburantet, të cilat kombinojnë hidrogjenin e gjelbër me dioksidin e karbonit të kapur, duke krijuar një cikël të mbyllur karboni që do të reduktonte ndjeshëm emetimet neto të gazeve serrë në sektorin e transportit.
Me pak fjalë, biokarburantet kanë ende një rrugë të gjatë për të bërë për të qenë një zgjidhje vërtet ekologjike. Ndërsa teknologjitë e reja përparojnë dhe kërkohen alternativa më të qëndrueshme, është thelbësore të mbahet një qasje kritike dhe të merren parasysh të gjitha implikimet mjedisore të prodhimit dhe përdorimit të tyre.