Evropë Është një nga rajonet e botës me kapacitet më i madh i instaluar i gjenerimit hidroelektrikSipas raportit të fundit të Shoqata Ndërkombëtare e Hidroenergjisë (IHA). Bashkimi Evropian është shtëpia e afërsisht 260 GW nga totali i vlerësuar global prej 860-950 GW të kapacitetit të instaluar hidroelektrik.
Kjo energji është një shtyllë themelore në tranzicionin energjetik evropian, falë rolit të saj kyç jo vetëm në prodhimin e energjisë elektrike të rinovueshme, por edhe në stabilitetin dhe fleksibilitetin që i ofron sistemit elektrik.
Edhe kontinente të tjera po përparojnë në këtë sektor dhe Kina ka tejkaluar Shtetet e Bashkuara në kapacitet të instaluar, ndërkohë që edhe Amerika e Jugut po zhvillon me shpejtësi burimet e saj ujore. Në nivel global, vlerësohet se ndërmjet 127 dhe 150 GW kapaciteti i përket impianteve të magazinimit me pompa dhe pritet një rritje prej 60% në këtë treg gjatë pesë viteve të ardhshme.
Evolucioni i energjisë hidroelektrike në Evropë
Trendi në Evropë ka qenë ai i një modernizimi i infrastrukturës ekzistuese, shumë prej të cilëve janë mbi 40 vjeç. Ky proces përfshin rinovimin e licencave dhe përditësimin e pajisjeve për të rritur efikasitetin e impiantit. Sipas raportit REN-21, në vitin 2009 kapaciteti i instaluar hidroelektrik në Evropë u rrit me 3%, duke theksuar pjekurinë e sektorit dhe nevojën për të vazhduar zhvillimin e kësaj teknologjie.
Megjithatë, skenari aktual përballet me disa sfida, të tilla si thatësirat e përsëritura që prekin rajonet në Evropën Jugore, duke shkaktuar një reduktim të dukshëm në prodhimin e energjisë hidroelektrike. Për shembull, në vitin 2022 pati një rënie prej 15% të prodhimit në disa vende evropiane, duke reflektuar cenueshmërinë ndaj ndryshimeve klimatike.
Llojet e energjisë hidroelektrike
- Hidrocentrale të mëdha: Këto projekte zakonisht kanë një kapacitet gjenerues më të madh se 10 MW dhe kërkojnë diga dhe rezervuarë të mëdhenj. Në Evropë, kapaciteti i instaluar bie në sy në vende si Franca, Italia dhe Norvegjia.
- Mini hidroelektrik: Projektet me kapacitet më të vogël se 10 MW janë të zakonshme në zonat rurale për përdorim lokal ose në zonat me burime të kufizuara ujore. Spanja dhe Italia janë liderët në zbatimin e kësaj teknologjie brenda Bashkimit Evropian.
- Akumulimi i pompimit: Kjo teknikë është çelësi për ruajtjen e energjisë së marrë nga burime të ndërprera si dielli ose era. Kapaciteti total i depozitimit të pompuar arrin në disa gigavat në Evropë, ku Spanja është një nga vendet me infrastrukturën më të mirë.
Përfitimet mjedisore dhe sociale
Energjia hidroelektrike nuk është vetëm e dobishme për prodhimin e energjisë elektrike të pastër, por edhe për kapacitetin e saj rregullojnë rrjedhën e lumenjve, të ndihmojë në menaxhimin e ujit për konsum njerëzor dhe bujqësor dhe potencialin e tij për të parandaluar përmbytjet. Për më tepër, infrastrukturat hidroelektrike janë një burim punësimi dhe një motor ekonomik në zonat rurale, duke kontribuar në zhvillimin lokal dhe vendosjen e popullsisë.
Një rast i dukshëm është zhvillimi i projekteve të kombinuara, si ai i Alqueva në Portugali, e cila integron energjinë diellore dhe hidroelektrike, duke maksimizuar përdorimin e burimeve të rinovueshme dhe duke garantuar një stabilitet më të madh në furnizimin me energji elektrike.
Ndikimi në mjedis dhe zgjidhje të reja
Pavarësisht përfitimeve të tyre, ndërtimi dhe funksionimi i hidrocentraleve mund të ketë një ndikim negativ në ekosistemet ujore. Modifikimi i habitateve të lumenjve dhe pengesat për migrimin e peshqve janë problemet kryesore që lidhen me to. Megjithatë, vitet e fundit janë zhvilluar teknologji për t'i bërë hidrocentralet më të qëndrueshme.
Projekti europian FIThydro, për shembull, ka hetuar krijimin e zgjidhjeve teknologjike për të zbutur ndikimin mjedisor të hidrocentraleve. Arritjet përfshijnë pajisje që i drejtojnë peshqit larg turbinave ose teknologji monitoruese që sigurojnë funksionimin e impianteve duke minimizuar dëmtimin ekologjik.
Projekte inovative për përmirësimin e infrastrukturës
Një nga tendencat kryesore në Evropë është modernizimi i infrastrukturës ekzistuese. Projekte të tilla si iAMP-Hydro po kryhen, të cilat synojnë të zhvillojnë një platformë inteligjente të menaxhimit të hidrocentraleve bazuar në inteligjencën artificiale. Kjo platformë do të mundësojë zbatimin e masave të Mirëmbajtje Parashikuese, duke përmirësuar efikasitetin operacional dhe duke reduktuar kostot e mirëmbajtjes.
Për më tepër, po bëhen përpjekje për dixhitalizimin e hidrocentraleve evropiane për të përmirësuar vendimmarrjen dhe për të zvogëluar ndikimin mjedisor. Dixhitalizimi do të lejojë gjithashtu që përdorimi i ujit të optimizohet gjatë periudhave të thatësirës dhe të zvogëlojë varësinë nga kushtet e motit.
E ardhmja e energjisë hidroelektrike në Evropë
Synimi i Bashkimit Evropian për reduktimin e emetimeve të karbonit dhe arritjen e 20% të energjisë së prodhuar nga burimet e rinovueshme deri në vitin 2020 nuk është i zbatueshëm në mënyrë të njëtrajtshme për të gjitha vendet, dhe lejon vendet me kapacitet më të madh hidroenergjetik, si nordikët, ta kalojnë këtë shifër, ndërsa të tjerat më pak të zhvilluara. vendet e këtij sektori mbeten nën të.
Megjithëse jo të gjitha impiantet e mëdha të pompimit konsiderohen të rinovueshme brenda kornizës së dekarbonizimit, përpjekjet drejt kapacitetit më të madh të magazinimit dhe zbatimit të zgjidhjeve më të qëndrueshme siguron që hidrocentralet do të vazhdojnë të jenë thelbësore në dekarbonizimin e Evropës.
Për më tepër, nisma të tilla si Aleanca Evropiane Hidroelektrike, e përbërë nga kompanitë kryesore të energjisë elektrike në Evropë, promovojnë përfshirjen e energjisë hidroelektrike në Marrëveshjen e Gjelbër të Bashkimit Evropian, duke theksuar rolin e saj strategjik në furnizimin me energji të pastër dhe në rregullimin e sistemit elektrik.
Energjia hidroelektrike është, pa dyshim, një nga themelet e së ardhmes energjetike të Evropës. Edhe pse përballet me sfida të tilla si infrastruktura e plakjes dhe efektet e ndryshimeve klimatike, kapaciteti i ruajtjes dhe fleksibiliteti e bëjnë atë një aleat të domosdoshëm në tranzicionin drejt një sistemi elektrik më të qëndrueshëm.
Sepse nëse kemi burime të tjera, ato nuk përdoren dhe për shkak se bankat që financojnë nuk mendojnë për këto alternativa, Panama po zhvillon projekte ku pastrohen pyjet dhe e gjithë biomasa hidhet ose varroset, domethënë nuk ka qëllim me gjithë këtë material që është mijëra tonë (sot ka teknologji që na lejojnë të përfitojmë nga kjo) dhe megjithatë kemi një Ministri të mjedisit. Ne duhet të kemi programe për programe të paparashikuara (përmbytje, zjarre) për bujqësi (plehra) me pak fjalë, unë mendoj se ne përdorim vetëm mënyrën më të lehtë.
Panama, duke qenë një vend i vogël në shtrirje territoriale dhe i madh në ekonomi dhe zhvillim me pak mundësi të energjisë hidroelektrike, mund të jetë në disavantazh në këtë çështje krahasuar me vendet fqinje të Amerikës Qendrore, por unë mendoj se ata e kanë zgjidhjen në majë të gishtave të tyre, ata nuk kanë nevojë të ndërtojnë infrastrukturë për të gjeneruar energji elektrike, me pak imagjinatë dhe duke parë drejt së ardhmes me vendosmëri, ata mund të importojnë energji të lirë hidroelektrike nga Ekuadori përmes Kolumbisë pasi e kuptoj që ekziston një lidhje midis Panamasë dhe Kolumbisë dhe midis Ekuadorit dhe Kolumbisë kështu duke përdorur rrjetet elektrike Fuqia elektrike Kolumbiane-Ekuadoriane rrjedh normalisht në Panama dhe kështu Panama do të kishte sigurinë e të pasurit energji elektrike të mjaftueshme për shumë vite, unë imagjinoj që me një vizion pak pozitiv, energjia elektrike mund t'i jepej të gjithë Amerikës Qendrore: e lirë dhe ndihmë jo-ndotëse për planetin dhe zhvillimin e vendeve të Amerikës Qendrore.