Shtetet e Bashkuara ka vendosur të shfrytëzojë energjinë e vullkaneve të fjetura si burim të energjia gjeotermike, një burim i rinovueshëm që mund të plotësojë burime të tjera si p.sh energji dhe diellore dhe fuqia e erës. Kjo qasje ka lindur nga dëshira për të kontribuar në kalimin drejt energjisë më të pastër dhe më pak të varur nga lëndët djegëse fosile.
Plani është të përfitohet nga nxehtësia e ruajtur në shkëmbinjtë nëntokësorë brenda vullkaneve joaktive. Edhe pse ky proces është ende në zhvillim, ai ofron një mënyrë interesante për të gjeneruar energji të vazhdueshme dhe të qëndrueshme.
Çfarë është energjia gjeotermale?
Energjia gjeotermale është nxehtësia e përmbajtur në nëntokën e Tokës, me origjinë nga bërthama e Tokës për shkak të prishjes radioaktive të mineraleve dhe aktivitetit tektonik, ndër faktorë të tjerë. Kjo nxehtësi mund të përdoret duke shpuar për të nxjerrë avull ose ujë të nxehtë, i cili më pas mund të shndërrohet në energji elektrike përmes turbinave ose të përdoret drejtpërdrejt për ngrohje.
Një nga tërheqjet më të mëdha të energjisë gjeotermale është se, ndryshe nga era apo dielli, ajo mund të prodhojë energji elektrike 24/7, pa ndërprerje. Kjo është veçanërisht e dobishme në zonat ku burimet e rinovueshme me ndërprerje nuk mund të plotësojnë vazhdimisht kërkesën për energji.
Si të merrni energji gjeotermale nga një vullkan i fjetur
Energjia gjeotermale që rrjedh nga një vullkan i fjetur nuk është aq e ndryshme nga energjia tradicionale gjeotermale. Procesi standard është shpimi i thellë në vullkan, ku shkëmbinjtë ende mbajnë nxehtësi të konsiderueshme. Më pas, ujë i ftohtë injektohet në të çarat ose akuiferët e vullkanit, i cili, duke thithur nxehtësinë e magmës, shndërrohet në avull me presion të lartë që mund të përdoret për të fuqizuar turbinat që prodhojnë energji elektrike.
Temperatura e magmës nën një vullkan mund të kalojë 1,000 gradë Celsius, duke e bërë atë një burim shumë efektiv nxehtësie. Ky sistem është i ngjashëm me impiantet konvencionale gjeotermale, por në vend që të përfitojë nga akuiferët natyrorë, ai përfiton nga nxehtësia e mbetur nga vullkanet e lashta.
Për shembull, në Islandë ky proces është përdorur tashmë me sukses dhe disa studime sugjerojnë se vende të tilla si Shtetet e Bashkuara dhe Japonia janë të pozicionuara mirë për të përfituar nga teknologjia e ngjashme në vullkanet e tyre të fjetura.
Përparësitë e energjisë gjeotermale nga vullkanet e fjetura
Ka disa përparësi për nxjerrjen e energjisë nga vullkanet e fjetura, duke përfshirë:
- Qëndrueshmëria e energjisë: Ndryshe nga era apo dielli, energjia gjeotermale është gjithmonë e disponueshme. Kjo do të thotë se mund të sigurojë një burim të vazhdueshëm të energjisë elektrike.
- Ndikim i ulët mjedisor: Krahasuar me metodat tradicionale të prodhimit të energjisë, energjia gjeotermale ka një ndikim më të ulët në mjedis. Nuk gjeneron emetime të konsiderueshme të gazeve serrë dhe ka një gjurmë të ulët karboni.
- Përdorimi i burimeve lokale: Shumë vende që kanë vullkane të fjetura nuk po shfrytëzojnë potencialin e tyre gjeotermik. Përdorimi i kësaj energjie mund të zvogëlojë varësinë nga burimet e jashtme dhe të rrisë vetë-mjaftueshmërinë e energjisë.
Megjithatë, ka edhe sfida në zbatimin e këtyre teknologjive, siç janë kostot fillestare të kërkimit dhe shpimit, të cilat në disa raste mund të jenë shumë të larta.
Rreziqet dhe sfidat
Shfrytëzimi i energjisë gjeotermale nga vullkanet joaktive nuk është pa rreziqe. Së pari, shpimi i thellë mbart rreziqe të caktuara mjedisore. Edhe pse vullkanet e fjetura nuk pritet të shpërthejnë, ka gjithmonë një shans të vogël të riaktivizimit ose aktivitetit gjeotermik që shkakton tërmete të vogla lokale, siç ka ndodhur në vende si Islanda dhe Zelanda e Re.
Përveç kësaj, ekziston rreziku i ndotjes së akuiferëve aty pranë për shkak të çlirimit aksidental të substancave toksike, si arseniku, të cilat gjenden natyrshëm thellë nën tokë.
Së fundi, kostot fillestare të shpimit dhe instalimit të një impianti gjeotermik në një vullkan të fjetur janë mjaft të larta. Megjithëse teknologjia ka përparuar, qasja në zonat e thella të kores së Tokës mbetet një sfidë teknike dhe financiare.
Projektet aktuale dhe potencialet e ardhshme
Islanda është një pioniere në shfrytëzimin e energjisë gjeotermale, duke përfshirë përdorimin e vullkaneve të fjetura. Projekti Iceland Deep Drilling (IDDP) është një shembull kryesor i një nisme për të shfrytëzuar burimet e nxehtësisë gjeotermale në thellësi të mëdha. Ky projekt ka arritur të shpojë më shumë se 4.500 metra në koren e Tokës, duke arritur në temperatura mbi 400 gradë Celsius, gjë që ka bërë të mundur gjenerimin e energjisë në një mënyrë shumë më efikase dhe konstante.
Vende të tjera që eksplorojnë teknologji të ngjashme përfshijnë Zelandën e Re, Japoninë dhe zona të Shteteve të Bashkuara si Yellowstone, ku potenciali gjeotermik i paeksploruar është i jashtëzakonshëm.
Në Shtetet e Bashkuara, janë bërë disa teste për të shfrytëzuar potencialin gjeotermik të vullkaneve të fjetura, veçanërisht në veriperëndim të vendit, ku aktiviteti vullkanik nëntokësor sugjeron praninë e rezervave të mëdha të nxehtësisë.
Duke iu rikthyer situatës në Shtetet e Bashkuara, ku shkëmbinjtë nga një vullkan i fjetur janë tani fokusi për gjenerimin e energjisë gjeotermale. Ky projekt vazhdon të tërheqë vëmendjen, por zonat që deri tani kanë treguar sukses në energjinë gjeotermale tashmë dihet se kanë aktivitet vullkanik, diçka që nuk mund të thuhet për të gjithë vullkanet e fjetura në botë.
Energjia gjeotermale nga vullkanet joaktive është një opsion shumë interesant për të diversifikuar furnizimin me energji dhe për të reduktuar varësinë nga lëndët djegëse fosile. Edhe pse paraqet sfida të rëndësishme teknike dhe financiare, përfitimet e mundshme janë të konsiderueshme, si në aspektin e qëndrueshmërisë ashtu edhe të sigurisë së energjisë. Disa vende si Islanda kanë ndërmarrë tashmë hapa të rëndësishëm në këtë drejtim, dhe të tjera si Shtetet e Bashkuara dhe Japonia kanë filluar ta eksplorojnë seriozisht këtë burim energjie. E ardhmja e kësaj teknologjie duket premtuese dhe mund të bëhet një nga çelësat e tranzicionit drejt energjisë më të pastër dhe më të qëndrueshme.