Emetimet e gazeve serrë janë një nga çështjet më kritike sot. Këto emetime kanë një ndikim të drejtpërdrejtë në ndryshimet klimatike, gjë që i ka shtyrë qeveritë të zbatojnë politika reduktuese. Në këtë kuptim, Marrëveshja e Parisit Është një nga angazhimet kryesore ndërkombëtare për të reduktuar emetimet globale, në të cilën Spanja gjithashtu luan një rol vendimtar.
Roli i energjive të rinovueshme në reduktimin e emetimeve
Një nga levat kryesore për të arritur reduktimin e emetimeve të gazeve serrë është përdorimi i energji e rinovueshme, të cilat kanë rezultuar të jenë shumë efektive në gjenerimin e energjisë pa lëshuar gazra ndotës në atmosferë. Në vitin 2016, Spanja arriti të reduktojë emetimet e saj të CO2 në 323,8 milion ton, Një 3,5% më pak se vitin e kaluar. Ky reduktim u bë i mundur falë një ulje e përdorimit të qymyrit me 29%, e zëvendësuar kryesisht nga energjia hidroelektrike, prodhimi i së cilës u rrit me 25,5%. Ky është një shembull i qartë se si burimet e rinovueshme kontribuojnë në reduktimin e emetimeve. Për më tepër, energjia e erës dhe diellit kanë luajtur gjithashtu rol kyç në progresin drejt dekarbonizimit.
Si kanë evoluar emetimet e gazit në Spanjë?
Vitet e fundit, Spanja ka mbajtur një prirje rënëse në emetimet e gazeve serrë, megjithëse ende përballet me sfida të mëdha në përmbushjen e angazhimeve të saj ndërkombëtare. Edhe pse në vitin 2016 a Ulje 26% Krahasuar me nivelet e vitit 2005, emetimet e përgjithshme të vendit ishin 13% më të larta se në vitin 1990, viti bazë për matjen e progresit në Protokolli i Kiotos. Megjithatë, progresi është i dukshëm nëse krahasojmë të dhënat më të fundit: në vitin 2023, Spanja regjistroi një Ulje 7,5% krahasuar me një vit më parë, me një total prej 271,6 milion ton ekuivalent CO₂, niveli më i ulët që nga fillimi i regjistrimeve historike.
Kjo rënie ka qenë e mundur falë rritjes së energjisë së rinovueshme, veçanërisht Energjia diellore fotovoltaike dhe era. Sipas një raporti nga Observatori i Tranzicionit të Energjisë dhe Veprimit Klimatik (OTEA), këto burime mbuluan më shumë se gjysmën e kërkesës për energji elektrike në vend. Megjithatë, të sektori i transportit Ai mbetet emetuesi kryesor, duke përfaqësuar 27% të totalit të emetimeve në 2016.
Sektori industrial dhe reduktimi i emetimeve
Angazhimi i Spanjës mbulon shumë sektorë, duke përfshirë industria. Në vitin 2020, vendi u angazhua për të reduktuar emetimet industriale me 21% në krahasim me vitin 1990. Spanja ka zbatuar politika të ndryshme për ta arritur këtë dhe rezultatet e vitit 2016 tregojnë se Emetimet e sektorit industrial ranë 10%, kryesisht falë inovacioneve në industrinë e çimentos, kimike dhe çelikut.
Megjithatë, një nga sektorët më rezistent ndaj ndryshimeve ka qenë transportit, emisionet e të cilit u rritën me 3,1% krahasuar me vitin 2015. Ky sektor vazhdon të jetë një nga objektivat prioritare për vitet në vijim, duke qenë se përfaqëson gati një të tretën e emetimeve globale të vendit.
Vendimtare për të ardhmen: Angazhimet e Spanjës deri në vitin 2030
Spanja është në linjë me objektivat e Bashkimit Evropian në drejtim të reduktimit të emetimeve. Deri në vitin 2030, vendi pritet të arrijë një reduktim të 32% krahasuar me nivelet e vitit 1990, duke pasur si referencë tuajën Plani Kombëtar i Integruar i Energjisë dhe Klimës (PNIEC). Ky plan gjithashtu përcakton synime specifike për të arritur a 74% prodhim i pastër i energjisë elektrike për atë datë, duke përdorur burime të tilla si energjia diellore dhe e erës. Për më tepër, parashikimet për vitet e ardhshme tregojnë për një rritje prej deri në 60% në kapacitetin e energjisë së rinovueshme, duke konsoliduar Spanjën si një nga vendet lider në përdorimin e këtyre teknologjive.
Nevoja për një tranzicion urgjent në sektorin e transportit
Një nga sfidat më të mëdha për Spanjën për të arritur objektivat e saj të reduktimit të emetimeve është sektori i transportit, i cili mban një varësi të fortë nga karburantet fosile. Pavarësisht rënieve në sektorët e tjerë industrialë dhe adoptimit të teknologjive të pastra, transporti ajror dhe tokësor rriti konsumin e karburantet e naftës me 63% që nga viti 1990.
Raporti i vitit 2023 thekson se adresimi i kësaj çështjeje do të kërkojë dekarbonizimi gjithëpërfshirës i sektorit duke promovuar mjetet e lëvizshmëri të qëndrueshme. Ndër zgjidhjet e propozuara është elektrifikimi i transportit rrugor dhe përmirësimin e infrastrukturës pikat e karikimit për automjetet elektrike. Po kështu, transporti publik ka marrë subvencione të mëdha për të inkurajuar përdorimin e tij mbi makinat private, por nevojiten më shumë investime dhe angazhim për të arritur një transformim të vërtetë.
Pavarësisht kësaj, angazhimet e Spanjës mbeten ambicioze. Deri në vitin 2050, vendi synon të arrijë neutraliteti i karbonit, një objektiv që nënkupton jo vetëm uljen drastike të emetimeve, por edhe kompensimin e atyre që nuk mund të eliminohen nëpërmjet teknologjive të ruajtjes dhe kapjes së karbonit.
Këto përpjekje mbështeten nga zbatimi i politikave të efiçiencës së energjisë, përshpejtimi i rritjes së burimeve të rinovueshme dhe reduktimi i varësisë nga lëndët djegëse fosile, të cilat do të përmirësonin gjithashtu ekonominë kombëtare dhe do të reduktonin rreziqet e lidhura me to, si paqëndrueshmëria e çmimeve fosile.
Reduktimi i emetimeve të gazeve serrë është një sfidë që prek të gjitha vendet dhe Spanja, falë angazhimeve dhe rregullimeve të saj në sektorët kryesorë, po shënon një rrugë drejt një të ardhmeje më të pastër dhe më të sigurt në çështjet e energjisë.