Rëndësia e kapjes së CO2 për të ndaluar ndryshimin e klimës

Ndryshimi i klimës është një nga sfidat më të mëdha globale të kohës sonë. Për të parandaluar që temperaturat mesatare globale të rriten më shumë se 2 gradë mbi nivelet para-industriale, siç përcaktohet në Marrëveshjen e Parisit, është thelbësore të reduktohen emetimet e gazeve serrë si CO2. Megjithatë, kalimi drejt burimeve plotësisht të pastra të energjisë është i ngadalshëm dhe djegia e lëndëve djegëse fosile mbetet një burim kryesor i energjisë. Në këtë kontekst, Kapja e CO2 shfaqet si një zgjidhje e zbatueshme për të zbutur emetimet duke lëvizur drejt një modeli më të qëndrueshëm të energjisë.

Për të stabilizuar përqendrimin e CO2 në atmosferë dhe për të shmangur ndikimet serioze klimatike, është e domosdoshme jo vetëm reduktimi i emetimeve, por edhe kapni dhe ruani CO2 të emetuar. Ky artikull eksploron mënyrën se si kapet CO2, si dhe transportin dhe ruajtjen e tij, një fushë në të cilën shkencëtari Edward Rubin ka luajtur një rol vendimtar.

Kapja e CO2 dhe Edward Rubin

Edward Rubin është një nga figurat më të spikatura në fushën e Kapja e CO2. Nga Universiteti Carnegie Mellon në Shtetet e Bashkuara, ai i ka kushtuar karrierën e tij kërkimit dhe zhvillimit të teknologjive për kapjen, transportin dhe ruajtjen e CO2 të emetuar nga termocentralet që djegin lëndët djegëse fosile. Ai jo vetëm që është autor i studimeve të shumta në këtë fushë, por ai gjithashtu ka udhëhequr raportet e IPCC mbi këto teknologji.

Rubin thekson se shumica e modeleve klimatike që eksplorojnë skenarë të ardhshëm nuk parashikojnë reduktime drastike në emetimet e CO2 pa përfshirë kapjen dhe ruajtjen gjeologjike të këtij gazi. Pavarësisht përpjekjeve për të rritur përdorimin e energjisë së rinovueshme, një tranzicion i shpejtë drejt një të ardhmeje me emetime zero nuk ka gjasa pa këto teknologji mbështetëse.

Një zgjidhje për emetimet e gazit

Ndalimi i menjëhershëm i të gjitha lëndëve djegëse fosile nuk është një opsion realist. Ndërsa kërkesa globale për energji vazhdon të rritet, ka nevojë të shikohet zgjidhje hibride që përfshijnë depërtim më të madh të energjisë së rinovueshme dhe teknologji për kapjen e dioksidit të karbonit. Energjia diellore dhe e erës kanë potencial të madh, por instalimi dhe zgjerimi i tyre nuk po përparon aq shpejt për të përmbushur objektivat e reduktimit të emetimeve prej 80% deri në vitin 2050. Sipas Rubin, bota është ende shumë e varur nga lëndët djegëse fosile dhe kjo ka të ngjarë të mbetet rast për të ardhmen e parashikueshme.

“Ne jetojmë në një botë të varur nga lëndët djegëse fosile, ku është shumë e vështirë të shkëputësh shoqërinë prej tyre pavarësisht ashpërsisë së ndryshimeve klimatike.”

Njohuritë rreth ciklit të karbonit kanë avancuar mjaftueshëm për të zbatuar teknologjitë që lejojnë kapjen, ruajtjen dhe ripërdorimin e CO2 në një shkallë të gjerë. Megjithatë, zbatimi i gjerë i këtyre zgjidhjeve kërkon rregullim efektiv dhe një kornizë të përshtatshme investimi.

“Një dekadë më parë, u bënë investime paraprake, por me shterjen e perspektivës së veprimit të fuqishëm politik, ritmi i investimeve ra”.

Në Bashkimin Evropian, një nga projektet më ambicioze për kapjen e CO2 u financua në Spanjë. Komisioni Evropian ndau 180 milionë euro për një projekt të kapjes dhe ruajtjes në uzinën Endesa në Compostilla (Cubillos de Sil, León), i cili u ndërpre në vitin 2013 për shkak të rënies së çmimeve të të drejtave të emetimit.

Nevoja për legjislacion të përshtatshëm

Ndikimi që ka legjislacioni përkatës në zhvillimin dhe miratimin e teknologjive të kapjes së CO2 nuk mund të nënvlerësohet. Regjimet rregullatore që penalizojnë emetimet e pakapura mund të rrisin në mënyrë dramatike adoptimin e këtyre teknologjive në mbarë botën. Një shembull i qartë ndodh në rregulloret e automjeteve, ku katalizatorët reduktuan emetimet e gazit toksik. Në mënyrë të ngjashme, legjislacioni që kërkon kapjen e CO2 do të ishte vendimtar.

Rubin siguron se nuk ka pengesa shkencore apo teknologjike që pengojnë kapjen masive të CO2. Vështirësia kryesore është ekonomike dhe politike, dhe tregon mungesën e parandalimit në lidhje me emetimet që nuk janë kapur. Kapja e CO2 konsumon energji, por nëse do të vendoseshin gjoba ose kufizime të rrepta për emetimet e pakapura, kapja në mënyrë të pashmangshme do të stimulohej.”

Teknologji të tjera për kapjen e CO2

Përveç ruajtjes së drejtpërdrejtë nëntokësore, teknologjitë e reja inovative po zhvillohen për të përdorur CO2 të kapur në mënyra të ndryshme:

• prodhimin e karburantit: Po hetohet prodhimi i lëndëve djegëse sintetike nga CO2. Këto mund të zëvendësojnë lëndët djegëse fosile në sektorë të tillë si aviacioni.
• Materiale Ndertimi: CO2 mund të ripërdoret në prodhimin e materialeve të tilla si çimentoja, ku një pjesë e gazit mund të bllokohet përgjithmonë.
• Bujqësia dhe ushqimi: Përdorimet në prodhimin e ushqimit po hulumtohen gjithashtu, veçanërisht në kulturat serrë.

Gjithnjë e më shumë projekte në mbarë botën po avancojnë kërkimin dhe zhvillimin e këtyre teknologjive. Një shembull përkatës është projekti Carbfix në Islandë, e cila zbaton mineralizimin e përshpejtuar të CO2, duke e kthyer atë në shkëmb të fortë, i cili siguron ruajtjen e tij të përhershme.

Një tjetër zhvillim premtues është përdorimi i biogazit dhe biometanit, i cili lejon kapjen e metanit (CH4), një tjetër gaz i fuqishëm serrë. Nëpërmjet këtyre proceseve, metani shndërrohet në energji të rinovueshme, përveç kapjes së CO2 të lidhur.

Zbatimi në shkallë të gjerë i këtyre teknologjive mund të ofrojë zgjidhje shtesë, jo vetëm për të reduktuar emetimet, por për të zbutur ndryshimet klimatike nëpërmjet sekuestrimit dhe përdorimit të përgjegjshëm të gazeve serrë.

Diversiteti i madh i teknologjive në zhvillim tregon se kapja e CO2 nuk është një zgjidhje e vetme, por më tepër pjesë e një sërë veprimesh që mund të na ndihmojnë kolektivisht të luftojmë ndryshimin e klimës. Patjetër, Kapja e CO2 Është një pjesë kyçe për të plotësuar energjitë e rinovueshme në përpjekjen për të ndaluar ngrohjen globale.